Stichting Kringloop
Gesproken met Wilma Voortman
”‘Je ziet de mensen hier opbloeien, dat is geweldig’, daar zijn de medewerkers het over eens.”
Een geschiedenisdocent met een burn-out die bij Stichting Kringloop Zwolle zijn nieuwe passie vindt en nu zelfstandig fietsenmaker is. Een vanwege angsten aan huis gekluisterde student die dankzij z’n werk bij Kringloop Zwolle niet alleen z’n studie kan afronden, maar ook een baan in de financiële sector vindt. Het zijn maar twee van de vele voorbeelden van het unieke, inclusieve werkgeverschap van Stichting Kringloop Zwolle.
Al vanaf 1981 is Stichting Kringloop Zwolle actief met het beperken van de afvalstroom door hergebruik van artikelen en grondstoffen. ‘Daarnaast heeft de stichting al vanaf het begin een belangrijke sociale doelstelling’, vertelt Wilma Voortman, directeur van de stichtingen Kringloop Zwolle en Noggus&Noggus. ‘We bieden structureel werk, zowel betaald als onbetaald, aan mensen die willen re-integreren op de arbeidsmarkt of werkervaring willen opdoen. Dan hebben we het over zo’n 700 mensen die jaarlijks bij ons de kans krijgen en pakken om zich op hun eigen manier en tempo te ontwikkelen naar welk doel ze ook voor ogen hebben. Daarnaast hebben we zo’n vijftig betaalde en tachtig onbetaalde vaste medewerkers.’
Succesvol
De stichting is een van de oudste kringloopbedrijven in Nederland. ‘Het was een tijd van hoge werkloosheid, waarin veel mensen op zoek waren naar werk en een doel. De organisatie begon als klussenbureau en groeide binnen een paar jaar uit tot kringloopbedrijf’, vertelt Wilma. Inmiddels heeft de succesvolle organisatie twee reguliere kringloopvestigingen in Zwolle, een Schatkamer met bijzondere en ambachtelijke gerefurbishte artikelen en de circular city store Van Waarde in de Zwolse binnenstad. Die wordt mede gerund door leerlingen en studenten van meer dan tien onderwijsinstellingen. De stichting is een aantal jaren gefuseerd met kringloopbedrijf Noggus&Noggus met vestigingen in Dalfsen, Ommen, Staphorst en Hasselt. Beide organisaties vallen onder één directie en bestuur.
Elk hun eigen verhaal
Veel van onze medewerkers zijn ook werkbegeleider. Zij hebben daar een externe en interne training voor gevolgd. We hebben zo’n dertig trainingen zelf ontwikkeld en die worden via een ‘train-de-trainer’-programma verspreid.’ Ervaren vrijwilligers begeleiden en coachen nieuwe vrijwilligers, bijvoorbeeld bij het oefenen van de Nederlandse taal, maar dan op een collegiale manier. Collega’s zijn geen zorgmedewerkers of docenten. Zoals een medewerker het ooit uitlegde: ‘Je zit tussen fijne collega’s, die elk hun eigen verhaal hebben, maar die begrip voor elkaar hebben. Weet je, het is geen zorginstelling, het is gewoon een bedrijf. Je wordt dan ook niet begeleid door zorgmedewerkers, maar door ervaren collega’s en dat voelt een stuk beter, gelijkwaardiger.’
We willen zo veel mogelijk mensen een duurzame werkplek geven
Een kans voor iedereen
De samenstelling van mensen die bij de kringloop werken is erg divers. Er werken mensen die bijvoorbeeld een taakstraf uitzitten, of studenten van Windesheim die een schoolopdracht uitvoeren. Maar er zijn ook mensen voor wie de kringloop de laatste stap is in hun carrière. Die worden vaak langdurig geplaatst. Als iemand zich een aantal keren afmeldt, kijken collega’s wat er aan de hand is. Steeds meer mensen die bij de kringloop werken zijn trots op het feit dat ze bijdragen aan ontwikkeling.
‘Als iemand een prikkelvrije ruimte nodig hebt, wordt dat geregeld. We proberen uit wat kan, we bouwen het langzaam op in uren, en als de winkel te veel prikkels geeft, is er genoeg werk achter de schermen. In het textielsorteercentrum of bij het uitzoeken van de goederen. Bij het vullen van de containers, of het prijzen van de artikelen.’ Af en toe zijn er grenzen in wat er kan. Als de problematiek te ingewikkeld is, dan doe je iemand te kort om diegene bij de kringloop te laten werken. Er is dan meer deskundigheid nodig dan dat de kringloop kan geven.
Iedereen krijgt bij ons een kans, voor zover mogelijk.
Uit het sociale isolement
En zo gebeuren er mooie dingen bij de kringloopstichtingen. Soms lijken ze klein voor een buitenstaander, maar voor de mensen zelf zijn ze heel betekenisvol. ‘Bijvoorbeeld de twee buurvrouwen die al een tijdlang naast elkaar woonden, maar geen contact met elkaar hadden, omdat ze elkaars taal niet spraken. Bij onze organisatie leerden ze al werkende Nederlands, en nu zijn het de beste vriendinnen’, vertelt Wilma. ‘En dat niet alleen: ze zijn uit hun sociale isolement gekomen en staan veel steviger in de samenleving, met een netwerk en kans op regulier werk.’
Weg met de schotten en etiketjes
Een werkgever is verplicht om iemand in vaste dienst te nemen na drie jaar. Dat is niet zonder risico. ‘Als iemand dan toch terugvalt, dan blijf je als werkgever met veel kosten achter’, zegt Wilma. ‘Veel werkgevers laten daarom de medewerker gaan na drie jaar.’ Ze zou graag de regels veranderd zien. ‘Het is een belemmerende constructie, daar zouden we gezamenlijk iets aan moeten doen. Weg met de schotten en etiketjes, welkom doorlopende ontwikkellijnen. De arbeidsmarkt zit te springen om medewerkers. Hoe kunnen we de vele mensen met een afstand tot die markt zo begeleiden, dat ze er zich welkom en op hun plek voelen? Op die vraag moeten als samenleving een goed antwoord zien te vinden. Bij onze Stichting Kringloop Zwolle en Noggus&Noggus zijn we er al op een hele mooie manier mee bezig.
